Oyun her çocuğun ihtiyacı olan gelişim dönemlerine katkıda bulunan zeka ve beceri bütünlüğünü geliştiren en değerli mirastır. Çocuk oldukça keyif aldığı bir etkinlik içerisinde aynı zamanda etkin bir öğrenme süreci yaşıyordur. Doğayı tanıdığı, iletişim becerilerini geliştirdiği, kişiliği ve sosyal gelişimine katkı sağladığı, duygusal ve zihinsel gelişim süreçlerini tamamlamaya çalıştığı her şeyden önce anda kaldığı bu süreci yetişkinin işini önemsediği kadar önemsiyordur. Oyun, çocuğun koyduğu kurallara göre gelişen ve kendisinin aktif rol üstlendiği bir bütünlük oluşturan eylemlerdir. Anne babaların oyunlara dahil olmalarını isteseler bile onların oyunu yönetmelerine izin vermezler. Çocuğun istek ve arzularını ortaya koyduğu ve eleştirinin olmadığı yerdir oyun. Çocukların zihinsel gelişimine katkı yapan oyunun nasıl oynadığı ise asıl soru…
İleriki yaşlarda çocukların motivasyonu yüksek, girişken olmalarını istiyorsanız onlara oyun ortamı hazırlayarak uygun oyunları öğretebilirsiniz. Tek başına oyun, paralel oyun, kurallı oyun, kooperatif oyun ve birlikte oyun şeklinde 5 çeşit oyun türü vardır. Tek başına oyun da çocuğun çevreden etkilenmeden oynadığı görülür. Nesnelerin renkleri, şekilleri ve sesleri çocuğun oyununu oluşturmaktadır ve çocuk henüz 2 yaş civarındadır. Paralel oyunda ise aynı ortamda bulunan çocukların iletişimde olmadan yalnızca oyuncaklarla oynadıkları süreci kapsamaktadır. Birbirleri ile olan tek iletişimleri düşüncelerini söyleyerek ellerindeki oyuncak değişimini belirtmektir. Ortalama 2-4 yaş civarında ki bu çocuklar henüz paylaşmayı yeni yeni öğrenmektedir. Kurallı oyunda ise çocuk işbirliği yapabilecek aşamadadır ve diğer arkadaşlarını da dahil ettiği doktorculuk, evcilik ve savaş oyunlarından keyif alır. Bu sayede çocuk kurallara uymayı ve sorumluluk almayı öğreniyordur. Henüz sosyal olgunluğa erişmemiş çocuklar kuralları kendi çıkarlarına göre değiştirebilmektedir. Bu sayede kaybetmekle sarsılacak benliklerini korumuş olacaklardır. Kooperatif oyun ise; birlikte oynadıkları bir amaca hizmet eden oyunlardır. Amaç uğruna sosyal etkinleşmeyi öğrenerek iletişim becerilerine katkı sağlarlar. Aynı zamanda paylaşmayı öğrenip empati yapabilmenin de temelini oluşturmaya başlamışlardır. Birlikte oyun gruplar şeklindedir ve fikir alışverişinde bulundukları ve yardımlaşmayı öğrendikleri oyunlardır. Çocuğun nasıl bir ruh halinde olduğunu kurmaya çalıştığı oyunlardan anlayabilirsiniz. Çünkü oyunda özgürdür ve duygu ve düşüncelerini rahatlıkla oyuna aktarırlar. Anne babalar olarak çocukların oyun oynadıkları zamana, oynadıkları oyunlara saygı göstermeli ve onlarla bu keyifli anları paylaşmak için gayret etmelisiniz. Oyun çocuğa karar verme alışkanlığını kazandırır. Başkalarının vereceği kararla hareket etme duygusunu geliştirir. Oyun yoluyla çocuk özgür düşünme yetisi geliştirir ve toplumsal kuralları beraberinde onlara uymayı öğrenirler. Oyun; çocukların yeni arkadaşlar edinmesini, karşı cinsle ilişkiler geliştirmesini ve değişik sosyal rolleri deneyerek öğrenmesini sağlar. Aynı zamanda çocukların liderlik özelliklerinin gelişmesine olanak sağlayıp, hayal güçlerini geliştiren yegane araçlardır. Oyun oynayan çocuk kendine güvenme ve başkalarının haklarına saygılı olma konusunda gelişme gösterir.
En önemli bir diğer nokta ise çocuk oyun yoluyla, gerçek yaşamda kendisini rahatsız eden durumları veya diğer kişilerle paylaşamadığı olumsuz duyguları ifade edebilir ve bu olayları sembolik olarak oyununa yansıtabilir. Böylece gün içinde yaşadıkları olumsuzlukları sizlere aktaramamış olsalar bile onların oyunlarını takip ederek yaşadıkları ruh halini anlamanız oldukça kolaydır. Çocuklar oyun yoluyla sadece etkilendiği olayları sergilemekle kalmayıp, aynı zamanda da anlatamadığı kaygılarını dile getirir ve olayı somutlaştırarak kendi isteği ile bir çözüm yolu bulmaya çalışırlar. Bu şekilde de kaygılarından kurtulabilirler. Çocukların oyun ve oyuncak seçimleri, hangi konulara ilgi, yetenek ve istekleri olduğunu anlayabilmemiz için pek çok bilgi taşır. Bazı çocuklar kendi tasarımlarını yapabilecekleri oyunları tercih ederken bazıları ilişki kurmanın daha önemli olduğu oyunları tercih eder. Bu tür tercihler elbette kesin bilgiler olmamakla birlikte çocukların seçmek istediği mesleklerle ilgili ipuçları taşıyor olabilir.
News
