Oysa kullanılmayan yıllık izin günlerinin karşılığı olan ücret, çalışanın hakkıdır ve işten ayrıldıktan sonra talep edilebilir. Ancak dikkat: Bu talep için 5 yıllık zamanaşımı süresi bulunuyor. Yasaya göre yıllık izin, işçinin dinlenme hakkıdır ve çalışırken bu iznin karşılığı olan ücretin ödenmesi yasal değildir. Yani, çalışan isterse bile “izne çıkmadan parasını alayım” diyemez. Bu hak devredilemez ve feragat edilemez.
İşten Ayrılan Her Çalışan Kullanılmayan İzin Ücretini Alabilir
İşçi işten hangi nedenle ayrılırsa ayrılsın ister istifa ister tazminatlı çıkış kullanmadığı yıllık izin günlerinin parasını son brüt maaşı üzerinden alma hakkına sahiptir. İşveren bu ödemeyi işten ayrılık tarihinde yapmalıdır.
İşveren İzin Kullandırıldığını Belgelerle İspatlamak Zorunda
Bazı işverenler, işçiye fiilen izin kullandırmadan evrak imzalatabiliyor. Ancak yasaya göre izinlerin gerçekten kullandırıldığını ispat yükü işverene aittir. Bu da ancak işçinin imzaladığı izin defteri ya da resmi evraklarla mümkündür. İmzalanan belgeye rağmen çalışıldığını ispatlayan çalışanlar mahkemeden haklarını geri alabilir.
5 Yıl İçinde Talep Edilmezse Hak Yanıyor
İşten ayrılan çalışan, kullanmadığı izinlere ilişkin ödemeyi en geç 5 yıl içinde talep etmelidir. Aksi halde bu hak zaman aşımına uğrar. Ödeme yapılmazsa işçi bu süre içinde dava açarak hakkını arayabilir.
Zorla İzin Belgesi İmzalatılanlar Ne Yapmalı?
İşverenin baskısıyla, izne çıkılmadığı halde imzalanan belgeler geçersiz sayılabilir. Ancak işçi, o tarihlerde çalıştığını gösteren güçlü deliller (giriş çıkış kayıtları, tanık beyanları, e-postalar vb.) sunarak hakkını geri alabilir.
İzin Ücreti Nasıl Hesaplanıyor?
Kullanılmayan izin ücretleri, işten ayrılmadan önceki son brüt maaş üzerinden hesaplanır. Bu tutar, SGK primine ve vergilere tabidir. Kesintiler sonrası net ödeme yapılır. Eğer toplam matrah asgari ücretin 7,5 katını aşarsa, sadece gelir vergisi alınır.
Yıllık İzin Süresi Ne Kadar?
İşçinin kıdemine göre değişen yıllık izin süresi şöyle belirlenir:
• 1-5 yıl çalışanlara: En az 14 gün
• 5-15 yıl arası çalışanlara: En az 20 gün
• 15 yıldan fazla çalışanlara: En az 26 gün
• 18 yaş altı ve 50 yaş üstü işçilere: En az 20 gün
Bu süreler bölünemez, ancak taraflar anlaşırsa en az 10 günü kesintisiz olmak şartıyla parça parça kullanılabilir. Diğer ücretsiz izinler, yıllık izne dahil edilmez.
• Yıllık izin parası, sadece işten ayrıldıktan sonra ödenir
• Çalışırken alınması yasaktır
• Ödeme için 5 yıl süreniz var
• İzin kullandırıldığını ispatlama yükü işverene ait
• Zorla imzalanan belgeler hukuken geçersiz olabilir
