İsrail’in derin hava saldırıları ile sarsılan İran’ın başkenti, on binlerce sivilin kuzeye ve kırsal bölgelere göçüyle çalkalanıyor. Enerji tesisleri hedef alınırken küresel petrol fiyatları da üç gün içinde %7’ye varan bir dalgalanma yaşadı.
Patlamalar Kuzey Tahran’ı Yerinden Oynattı
Cumartesi gecesi SaadatÂbâd’daki 15 katlı bir blokta iki nükleer fizikçinin öldüğü saldırının ardından, apartmanın zemin katına inen komşular “binayı tutan kolonların zangır zangır titrediğini” anlattı. İsrail, dördüncü günde de “silah ve yakıt depolarına” nokta atışı yaptığını duyurdu; İran Sağlık Bakanlığı ise can kaybının 224’e, yaralı sayısının 1.200’e ulaştığını açıkladı.
‘Modern Sığınak Yok’ — 1980’lerin Tünelleri Yeniden
Tahran’da, Tel Aviv’in aksine çağdaş korugan sistemi bulunmuyor. Halk, İran-Irak Savaşı döneminden kalma metro tünelleri ve bodrumları yeniden “yaşam koridoru”na dönüştürüyor. Kent belediyesi, 120 eski sığınağın kapısını yeniden açtı ancak kapasite birkaç saat içinde doldu.
Yakıt Kuyrukları ve Göç Dalgası
Saldırıların ilk 72 saatinde 60’tan fazla akaryakıt istasyonu vuruldu; başkentin kuzey çıkışındaki otoyolda araç kuyrukları 12 kilometreyi buldu. İçişleri Bakanlığı verilerine göre, 48 saat içinde yaklaşık 210 bin kişi Şemiran, Mazenderan ve Gilan illerine göç etti.
Enerji Hattı Hedefte, Petrol Fiyatı Savruluyor
İsrail’in cumartesi gecesi iki büyük gaz işleme tesisini imha etmesi, Brent petrolünü bir günde 78 $’ın üzerine fırlattıktan sonra 74 $ bandına çekti. Analistler “Hürmüz Boğazı kapanırsa fiyatlar 100 $’ı test eder” uyarısı yapıyor
Karşılıklı Tahliye Çağrıları
İsrail Savunma Bakanlığı Farsça yayımladığı mesajda, “silah üretim tesislerinden uzaklaşın” uyarısı yaptı; İran Genelkurmay Başkanlığı da İsrail halkına “hayati bölgeleri terk edin” dedi. Uzmanlara göre bu söylem, siviller üzerinde psikolojik baskıyı artırarak göçü hızlandırmayı amaçlıyor.
