Arıkan Sitesi Davasında Tarihi Bilirkişi Raporu
Kahramanmaraş'ta 6 Şubat 2023 depremlerinde yıkılan ve 112 kişinin yaşamını yitirdiği Arıkan Sitesi'ne ilişkin davada, ilk kez bir bilirkişi raporunda AFAD İl Müdürlüğü, yerel yönetim ve kamu kurumları doğrudan sorumlu tutuldu.
Hayrullah Mahallesi’nde yer alan ve A ile B blokları tamamen çöken Arıkan Sitesi'ne ilişkin açılan davada, yapıdan sorumlu müteahhit Adnan Bektaşoğlu ile proje müellifi Şener Yener’in yanı sıra, belediyede görev yapan 17 kamu görevlisi hakkında "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma" suçlamasıyla 22 yıl 6 aya kadar hapis istemiyle dava açıldı. İki dosya birleştirilerek yargı süreci başlatıldı.
AFAD, Yerel Yönetim ve Kurumlar Sorumlu
Beş kişilik bilirkişi heyetinin sunduğu teknik rapor, Türkiye'de bir ilk olma özelliği taşıyor. Raporda, 2020 yılında AFAD tarafından hazırlanan Kahramanmaraş İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP)'nın 43. sayfasında, Arıkan Sitesi çevresinin “riskli alan” olarak belirlendiği, ancak bu bilgiye rağmen hiçbir resmi adım atılmadığı vurgulandı.
“AFAD İl Müdürlüğü başta olmak üzere, raporun dağıtıldığı kamu kurum ve kuruluşlarının il müdürlükleri ile yerel yönetim yöneticileri görev ve sorumlulukları kapsamında ayrı ayrı sorumludur.”
Bu ifadeyle, yapı denetim eksiklikleri kadar afet risk yönetimindeki ihmal de mahkeme sürecine dahil edilmiş oldu.
İRAP Nedir, Ne Amaçlıyor?
İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP), AFAD’ın 2019 yılında başlattığı ve Kahramanmaraş’ı pilot il olarak seçtiği bir afet risk yönetimi stratejisidir. 2020 yılında tamamlanan raporda, 7.5 büyüklüğünde bir deprem senaryosu üzerinden kentin büyük bölümünün ciddi şekilde etkilenebileceği belirtilmişti.
Planın üç ana hedefi şöyleydi:
-
Şehri daha güvenli hale getirmek
-
Afet risk yönetimini güçlendirmek
-
Afetlere karşı dayanıklı bir ekonomik yapı kurmak
Ancak raporda yer alan uyarı ve önerilerin büyük kısmı hayata geçirilmedi. Bu ihmallerin ağır bedeli, 6 Şubat 2023’te yaşanan felakette 12 binden fazla can kaybı olarak kayıtlara geçti.
