"Cıncık" takıp sokağa çıkılır, "açer" canı çeken hamileye koşulur
Hatay’da birine “Ne güzel cıncıkların var” dendiğinde, takılarından bahsedildiğini hemen anlarsınız. Ya da bir hamile kadın “açer çekti” dediyse, turşu, limon ya da ekşi bir şeyler isteniyordur. Bunlar, Hatay’da sokakta, pazarda, evde, her yerde konuşulan; ama başka şehirlerde anlamı bilinmeyen kelimelerden sadece birkaçı.
Godoş var, zibil var, dınk var!
Hataylıların sıklıkla kullandığı kelimeler arasında “godoş” (saf, saftirik), “zibil” (çöp), “dınk” (hafif tokat) gibi kulağa sert ama aslında gündelik konuşmalarda neşeyle yer bulan ifadeler bulunuyor. Her biri, kadim bir ağız kültürünün parçaları.
Dil yaşarsa şehir de yaşar
Dil uzmanlarına göre bu tür yerel ağızlar ve kelimeler, sadece iletişim değil aynı zamanda tarihsel ve sosyolojik bellek taşıyor. “Zırlamak” (ağlamak), “şellik” (başörtüsü), “değnekçi” (dolmuşta para toplayan kişi) gibi kelimeler de bu hafızanın parçaları. Bazıları Arapçadan, bazıları Osmanlıcadan, bazıları ise Hatay’ın çok dilli yapısından türemiş.
"Helep"ten "bavır"a kadar geniş bir yelpaze
Hataylıların göğsüne "bavır", çukurlu yerlere "hafşar", Halep kökenli tatlara ise “Helep usulü” demesi tesadüf değil. Her kelime, bu şehrin tarihsel katmanlarının dili nasıl şekillendirdiğini gösteriyor.
