Yapılan geniş çaplı bir bilimsel çalışmaya göre, pandemi sürecinde insanların beyin yaşlarında belirgin bir hızlanma yaşandı. 15 binden fazla yetişkinin beyin taramalarıyla yapılan analizlerde, pandemi döneminde beyin yaşlanmasının ortalama 5,5 ay öne çekildiği belirlendi.
Yapay Zekâ ile Beyin Yaşı Hesaplandı
Araştırmacılar, UK Biobank verilerini kullanarak sağlıklı beyin yaşlanmasını ölçen bir yapay zekâ modeli geliştirdi. Bu model, pandemi öncesi ve pandemi sırasında yapılan beyin taramalarını karşılaştırarak dikkat çeken sonuçlara ulaştı. Araştırmacılar, COVID geçirmeyen bireylerin bile yaşlanma hızında artış tespit etti. Ayrıca sosyal izolasyon, stres ve belirsizlik gibi psikososyal faktörler beyin sağlığını ciddi şekilde etkiliyor.
Erkekler ve Yaşlılar Etkilendi
Araştırma, beyin yaşındaki artışın her bireyde aynı oranda olmadığını gösterdi. Özellikle erkeklerde gri ve beyaz madde hacimlerinde daha belirgin değişimler görüldü. Ayrıca, yaşlı bireyler ve sosyal ya da ekonomik dezavantajlı gruplarda beyin yaşlanmasının daha hızlı gerçekleştiği saptandı.
Her Değişim Kalıcı Değil
Araştırmacılar, çalışmanın sadece iki zaman noktasına dayandığını belirterek, bazı değişimlerin kalıcı olmadığını vurguladılar. Beyin yaşının artması, bilişsel düşüş anlamına gelmeyebilir. Çalışmada, yalnızca COVID-19 geçirmiş bireylerde bilişsel performansın azaldığı vurgulandı.
Beyin Sağlığını Sadece Virüs Değil, Çevre de Etkiliyor
Araştırma, sosyal çevrenin ve yaşam koşullarının da beyin sağlığında rol oynadığını bir kez daha ortaya koydu. Önceki bulgularla uyumlu olarak, izolasyon ve yoksulluğun beyin yapısında değişikliklere neden olabileceği belirtildi. Ayrıca araştırmacılar beyin sağlığını, sadece hastalıkların değil, yaşadığımız çevrenin ve günlük deneyimlerin de etkilediğini vurguladı.
