Herkesin Bir Travması Var Mıdır?
Travma kişinin beklemediği bir olaya sınırlarını zorlayan bir şekilde maruz kalmasıdır. Kişi gerçek bir tehditle karşılaştığını algılamıştır ve fiziksel zarara maruz kalmış olup buna tanık olmuştur. Bu esnada da aşırı derecede korku, çaresizlik ve dehşet hissetmişse, durum kişi için travmatik bir yaşantı olarak tanımlanabilmektedir.
Travma Sonrası Stres Hastalığı Belirtisi:.
1- Yeniden Yaşama Belirtileri: Kişinin travmatik olayı elinde olmadan tekrar tekrar anımsaması, olayla ilgili kabuslar görmesi, bazen olayı yeniden yaşıyor gibi hissetmesi, olayı hatırlatan durumlarla karşılaştığında yoğun psikolojik sıkıntı duyması veya fiziksel tepkiler yaşamasıdır.
2- Kaçınma-Küntleşme Belirtileri: Kişi olayı hatırlatan yer, durum, konuşma, hatta duygu ve düşüncelerden mümkün olduğunca uzak durmaya çalışır. Olayı hatırlamak büyük bir sıkıntı, acı ve korku hissine yol açtığı için kişi olayı hatırlatan yerlere gitmez, bu konulardan bahsetmez veya konuşulan yerlerden uzak durur.
3- Artmış Uyarılmışlık Belirtileri: Kişinin uykuya dalmada ya da uykuyu sürdürmede güçlük çekmesi, çabuk sinirlenme hali ve öfke patlamaları yaşaması, kendini sürekli tetikte hissetmesi, aşırı irkilme tepkileri vermesi, yoğunlaşma ve dikkat güçlükleri yaşamasıdır. Çoğu travmayı yaşamış kişiler uyku probleminden şikâyet ederler. Akşamları uykuya dalmakta zorluk çekerler ve geceleri sürekli ter içerisinde ve şiddetli kalp çarpıntısıyla uyanırlar. Sabahları kendilerini yorgun hissederler, bitkindirler ve konsantre olmakta güçlük çekerler. Ayrıca çoğu kişi travma öncesinden çok daha çabuk uyarıldıklarını ve genellikle küçük şeyler nedeniyle bile öfke patlamaları yaşadıklarını bildiriyorlar.
Tedaviler:
Travma sonrası stres hastalığının tedavisinde hem ilaçların hem de psikolojik tedavilerin etkili olduğu gösterilmiştir. Travmatik olaydan herkesin aynı oranda etkilenmediği açıktır. Travmayla ilgili az sayıda ruhsal belirtisi olsa da hayatı çok fazla etkilenmemiş birçok insan vardır. Bazı kişiler için ise travmatik stres belirtileri iş ve sosyal hayatı çok ciddi biçimde engelliyor olabilir. Bu nedenle travmanın etkilerinin giderilmesi için herkesin ihtiyacına göre farklı tedavi yaklaşımları planlanmalıdır. Ruhsal travmanın etkileri tedavi edilebilir durumlardır. Yardım aramaktan kaçınmamak ise tedavinin ilk basamağıdır. Sonuç olarak herkesin yaşadığı bir travma vardır. Aslında çoğu insan yaşadığı travmanın şokundan etkilenmekten çok işine gelen kısmını kullanır. Onaylanmamış bir travma, iyileşmemeye ve herhangi bir zamanda tekrar kanamaya başlayabilen bir yara gibidir. Bazı insanlar kendilerindeki travmayı çözemezler veya göremezler. Bazı insanlar ise görüp farkedip açığa çıkarmak istemezler. Neticede herkesin bir travması vardır…
PİROMANİ
Etrafımızda var olan ve belki bugüne kadar dikkatimizi çekmeyen psikolojik bazı
rahatsızlıkların var olduğunu bilmenizi isterim. Değerli okurlarım psikoloji öyle bir önem arz
ediyor ki bazen hayatımızda suçlu, yanlış, mantıksız bulduğumuz şeylerin aslında bir nedeni
vardır. Şunun bilinmesini isterim; hayatta her sonucun bir nedeni vardır. Uzun yıllar önce
yapılan bir araştırmada yangın çıkartan kişilerin üzerinde bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışma
sonucuna göre bazı insanların davranışlarını kontrol edemeyerek yangın çıkardıklarını ve bu
durumun onların elinde olmadığını tespit edilmiştir. Bu çalışma raporuna istinaden Dünya
Sağlık Örgütü ve Amerikan Psikiyatri Birliği günümüzde dürtü denetim bozukluğu adı altında
olan yangın çıkarma rahatsızlığı psikolojik rahatsızlıklar tanı kitabına eklenmiştir. Bu
bağlamda etrafımızda bazı çocuk ve yetişkinlerin yangın çıkarma olaylarına şahit oluyorsak
bir kez daha düşünülerek bunun hastalık olabileceği bilincinde olmanızı isterim.
YANGIN ÇIKARMA ( PİROMANİ)
Yangın çıkarma dürtüsünü yoğun şekilde yaşayan ve bu dürtüsüne mani olamayan kişi
yangına sebep olur. Bu sebep oluşun ardından ortaya çıkan sonuçlardan büyülenir , bunlara
ilgi duyar ve haz alır.
Kişi ateşe vermeyi planlar ve bu planı gerçekleştirmeden önce yoğun gerginlik hisseder. Ateşi
çıkardıktan sonra yoğun haz alır ve gerginliği son bulur. Yangının verdiği zarardan pişmanlık
duymak yerine büyük zevk alır.
Ateş ve itfaiyecilikle ilgili malzemelere ilgi duyar. Yangın haberlerini heyecanla izler. Maddi
bir çıkarı veya kendine arazi açma amacı yoktur. İdeolojik bir duruma dikkat çekmek veya bir
terör örgütü faaliyeti ile ilgili değildir.
Yangın çıkarma hastalığının sebebi henüz tam anlamıyla açıklanmamıştır. Çocukluk ve
ergenlik dönemindeki travmaların neden olduğu düşünülse de genetik ve nörokimyasal
temellere dayandığı düşünülmektedir.
BELİRTİLER
• Birden çok kez ve birden çok yerde kasıtlı yangın çıkarma
• Yangını çıkarmadan önce gergin olma veya duygusal olarak uyarılma
• Yangın ile ilgili her şeye aşırı ilgi ve merak
• Yangın çıkartırken ya da çıktıktan sonra izlerken yaşanan tatmin duygusu
• Parasal çıkar için, siyasal bir görüşün eylemi için, suç kanıtlarını gizlemek için, öfke
gösterisi ya da of almak için çıkartılmaz
• Davranım bozukluğu, duygudurum bozukluğu, antisosyal kişilik bozukluğu gibi
psikiyatrik durumun var olmaması
TEDAVİ
Yangın Çıkarma hastalığının nedeni belli olmadığı için kesin bir çözüm öne sürülemez.
Bu hastalığın düşük sosyo kültürel düzeyde ve düşük iletişim becerilerine sahip kişilerde
çıkma olasılığı daha yüksektir. Bu bağlamda bireylerle bilişsel davranışçı terapi ile
çalışılabilir. Bu terapi yöntemi ile öz farkındalık ve yaşam becerileri kazandırma hedeflenir.
Bu soruna sahip kişilerde genelde yüzeyde olan ya da bastırılmış agresyon ( öfke) fazlalığına
rastlanır. Bu da kişinin kendini iyi ifade edememesine bir başka deyişle öfke duygusunu
olması gerektiği gibi yaşayamamasına neden olmaktadır. Buna yol açan travmalar belirlenir
ve psikoterapide travma çalışması ile yangın çıkarma dürtüsü ve davranışı son bulur. Birey
çok şiddetli derecede yangın çıkarma dürtüsünün üstesinden gelemiyorsa bu durum günlük
fonksiyonlarını yerine getirmesine engelse ilaç tedavisine başvurulabilir.
Horlama mı Şişmanlığa Yol Açar Yoksa Şişman Kişiler mi Uyku Sırasında Horlar?
Horlama nedir?
Uyku esnasında dokuların titreşmesi ile ortaya çıkan türbülanslı hava akımından kaynaklanan sese verilen addır. Dünyada bulunan tüm sesler gibi horlama ortamda bulunan havada ki parçacıkları ses dalgalarının oluşturduğu titreşimlerden meydana gelir. Bu duruma örnek olarak kişi konuştuğunda seslerin ortaya çıkabilmesi için ses tellerinin titreşmesi meydana gelir .
Horlama Neden Olur?
Horlama dediğimiz kavram insan görülmesinin nedenleri
- Ağzınızın ve sinüslerin anatomisi
- Alkol tüketimi
- Alerjiler
- Soğuk algınlığı
- Kilonuz
- Stres
- İş yoğunluğu
Horlama Kilo Aldırır mı?
Birçok insanın merak ettiği horlama kişinin kilo almasını bir etken midir? Genel olarak kişinin kilolu bir kişinin uyku esnasında horladığı düşünülür. Ama bilinmesi gereken bir durumdan bahsedecem size uyu apnesi dediğimiz bir uyu sorunu şişmanlığa neden olmakta hatta kişinin kilo vermesine dahi engel olan bir uyku sorunudur.
Uyku insanoğlu için yararlı bir eylemdir. Çünkü uyku enerji metabolizmasının düzelmesini yardımcı olur.
Uyku, besinlerden elde ettiğimiz enerjinin depolanması ve harcanması için gerekli düzenlemenin olduğu bir evredir. Uyku bozulunca bu düzende bozuluyor. Yani kişi uyanıkken aldığı enerjinin miktarı ve harcamasının dengesi bozulur. Bu durumda kişinin kilo almasına neden olan bir etkendir. Birçok uyku sorunu yaşayan kişinin kilo almasının nedenlerinden biride bu durumdur. Bu duruma örnek olarak uyku apnesi sorunu yaşayan kişilerin gün geçtikçe kilo aldıkları gözlemlenmiştir.
Sonuç
Kişi zayıflamak istiyorsa ve sağlıklı bir yaşam için dengeli diyet, düzenli egzersiz, ve kaliteli bir uyku gerekmektedir. Kaliteli uyku uzun süre uyumak anlamına gelmemektedir. Horlamanın eşlik ettiği bir uyku var ise yukarıda sıraladığım durumlara dikkat edilmelidir. Burada en çok yanlış bilinen kilo verirsem horlamam yanılgısı bu durumdan yola çıkarak uyku problemi olan kişilerin bireysel olarak aşabilecekleri şeylerin ötesinde kesinlikle bir profesyonel bir destek alınmalıdır.
News