Gayrimenkul satışlarında vergi kayıplarını önlemeye yönelik başlatılan yeni denetim süreci Hatay’da da uygulanmaya başladı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı, düşük gösterilen tapu harçlarını tespit ederek tapu sahiplerine tebligat göndermeye başladı.
Yapay Zeka Destekli Tespit Sistemi Devrede
Bakanlık, yapay zeka destekli sistemlerle son beş yılda gerçekleştirilen konut satışlarını incelemeye aldı. Rayiç bedel üzerinden işlem yapan ve satış bedelini düşük gösterdiği belirlenen alıcı ve satıcılara resmi yazılar gönderiliyor. Tebligatlarda, satış bedelinin piyasa koşullarının altında kaldığı belirtiliyor ve açıklama talep ediliyor.
Gelir İdaresi yetkilileri, “Düşük beyan tespit edilen işlemlerle ilgili taraflardan 15 gün içinde açıklama yapılması isteniyor. Aksi halde ceza ve faizli tahsilat süreci başlatılır” uyarısında bulundu.
Hatay'da Satış Yapanlara Önemli Uyarı
Hatay’da gayrimenkul satan veya satın alan vatandaşlara önemli bir sorumluluk yükleniyor. Tapu harcı, satış bedelinin %4’ü üzerinden hesaplanıyor ve bu oran alıcı ve satıcı tarafından eşit şekilde ödeniyor. Ancak bazı işlemlerde bu bedel kasıtlı olarak düşük gösteriliyor. Bu tür işlemlerde hem alıcı hem de satıcı müteselsilen sorumlu tutuluyor.
Pişmanlık Hükümleriyle Ceza Affı Mümkün
Tebligat alan vatandaşlara doğrudan ceza kesilmiyor. Ancak 15 gün içinde vergi dairesine başvurularak pişmanlık hükümlerinden faydalanılması tavsiye ediliyor. Böylece eksik harç farkı cezasız ve sadece faiziyle ödenebiliyor.
Uzmanlardan Değer Barışı Çağrısı
Uzmanlar, uzun vadede bu sorunların önüne geçilebilmesi için “değer barışı” gibi kapsamlı bir düzenleme yapılması gerektiğine dikkat çekiyor. Müteahhitlerin düşük satış beyanı sonrası oluşan zincirleme etkiler, gayrimenkul piyasasında ciddi vergi kayıplarına yol açıyor. Ayrıca, tapu harcı oranlarında makul bir indirime gidilmesi gerektiği belirtiliyor.
Denetimler Yaygınlaştırılacak
İlk etapta İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa gibi büyük şehirlerde başlatılan denetimler, Hatay dahil olmak üzere birçok ilde yaygınlaştırılıyor. Gelir İdaresi, vatandaşların mağduriyet yaşamamaları için taşınmazlarını gerçek satış bedeli üzerinden beyan etmeleri konusunda uyarıda bulunuyor.
Tapu Harcı Oranları Nedir?
Tapu işlemlerinde alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı %2 oranında harç alınıyor. Ancak beyan edilen değer, emlak vergisi rayiç bedelinden düşükse, vergi tahsilatı bu alt sınırdan yapılıyor. Düşük beyan tespit edilirse, aradaki fark cezasıyla birlikte tahsil ediliyor.
