Kentin birçok noktasında eşzamanlı süren inşaat faaliyetleri, beton santralleri ve taş ocakları nedeniyle yoğun toz bulutları oluşuyor; zaman zaman görüş mesafesi göz gözü görmeyecek kadar düşüyor.
Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP) ve Türk Tabipleri Birliği (TTB), 7-25 Ocak 2025 tarihleri arasında Antakya’da yaptığı hava kalitesi izleme çalışmasının sonuçlarını raporladı. Rapora göre, 6 Şubat ve 20 Şubat 2023 depremlerinin ardından ortaya çıkan büyük yıkım, ikincil afet boyutunda ve uzun vadeli hava kirliliğine yol açtı. Depremlerden sonraki ilk yılda yıkım ve enkaz kaldırma çalışmalarının, son bir yılda ise kontrolsüz artan hazır beton santrallerinin kirliliği kronik hale getirdiği vurgulandı.
DSÖ Limitleri Aşıldı: Hatay’da Sağlık Riski Derinleşiyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı (UHKİA) verileri incelendiğinde, depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen bölgede sağlıklı bir hava kalitesi izleme sisteminin hâlâ işletilmediği tespit edildi.
Antakya’da yapılan ölçümlerde Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) sınır değerlerini aşan partikül madde seviyelerine ulaşıldığı ve bunun insan sağlığı için ciddi riskler barındırdığı raporda açıkça belirtildi.
68 binden fazla ölüm partikül kirliliğine bağlı
Raporda, Türkiye genelinde 2022 yılında partikül madde kirliliğine bağlı en az 68.440 ölüm gerçekleştiği aktarıldı. Bu ölümlerin başlıca nedenlerini kalp-damar hastalıkları, kronik solunum yolu hastalıkları, çeşitli kanser türleri, diyabet ve kronik böbrek yetmezliği oluşturuyor. Ayrıca solunum yolu enfeksiyonları ile tüberkülozun da hava kirliliğiyle ilişkili ölüm oranlarını artırdığı, bunun yanında kirli havanın anne ve yenidoğan ölümlerine de yol açabileceği vurgulanıyor.
Hatay 10 yıl içinde kanser riski yüksek illerden biri olabilir
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan uzman hekim, bölgedeki hava kirliliğinin uzun vadede çok ciddi sonuçlar doğuracağı uyarısında bulundu:
“Deprem bölgesi ve çevre kirliliği nedeniyle asbest ve zararlı tozlar akciğerde birikiyor. On yıl sonra bu birikimler kanserojen etkilere, astım, bronşit gibi solunum hastalıklarına yol açacak. Aynı maddeler mide ve bağırsak sistemine de girerek geri dönüşü olmayan hasarlara neden oluyor. Hatay’ın önümüzdeki 10 yıl içinde kanser riski yüksek illerden biri haline gelmesi çok olası.”
Uzman, uyarılara rağmen tozun sulandırılması, bastırılması ve engellenmesine yönelik yeterli tedbirlerin alınmadığını, birçok noktada maske kullanımının bile ihmal edildiğini ifade etti.
"Yapılan işlemler, bu tozun deprem koşullarına göre iyice sulandırılması ve tozların engellenmesiyle ilgili birçok uyarıya rağmen ne yazık ki bugüne kadar yeterince sağlanamadı. Vatandaşların, özellikle de çalışanların tozdan ve dumandan korunması için maske kullanması gerekiyor; ancak birçok yerde bu da ihmal ediliyor"
Kanser oranlarında tablo tersine dönebilir
TÜİK’in 2022 ölüm verilerine göre kanser ölümlerinin en az görüldüğü iller arasında %10,06 ile Hatay beşinci sırada yer almıştı. Ancak uzmanlar ve saha raporları, bu olumlu tablonun Hatay’da yaşanan yoğun hava kirliliği nedeniyle ilerleyen yıllarda tamamen tersine dönebileceği uyarısında bulunuyor.
