Çünkü listede olmayan bir deprem var ki, yıkımıyla tüm dünyayı sarstı: 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli, özellikle Hatay’ı yerle bir eden deprem. Büyüklüğü 7.7 idi, listeye girecek kadar “büyük” görülmedi. Ama yıkımı, can kaybı ve travmasıyla o listedeki çoğu depremden katbekat fazlaydı.
Demek ki mesele büyüklük değil, hazırlık!
Şili'de 9.5'luk depremde 1655 kişi hayatını kaybederken; Hatay'da, Maraş merkezli depremde yalnızca bir şehirde 20 binden fazla can kaybı yaşandı. Yıkılan binaların sayısı on binleri aştı. Bu da bize şunu söylüyor:
“Deprem öldürmez, bina öldürür” sözü hâlâ geçerli.
8.8’lik Rusya depreminde tsunami uyarıları yapıldı ama büyük bir yıkım olmadı. Çünkü yapı stoku güçlüydü, şehirler hazırlıklıydı. Aynı büyüklükteki bir deprem Hatay gibi depreme dayanıksız yapıların olduğu bir bölgede yaşansa, sonuç felaketin ötesinde olurdu.
Hatay: Listedeki olmayan büyük kayıp
Hatay, ne yazık ki 6 Şubat’ta yerle bir oldu. O listeye girmedi ama hafızalara “en yıkıcı sonuçları”yla kazındı. Depremin büyüklüğü değil, toplumun hazırlığı, şehirlerin mühendisliği ve yöneticilerin sorumluluğu bu listeleri anlamlı kılıyor.
Şimdi sormak gerekiyor:
9.5’lik depremler bu kadar az can alırken, neden 7.7’lik bir deprem Hatay’da bir şehri yok etti?
Cevabı net: Denetimsizlik, çürük yapı stoku ve yıllarca görmezden gelinen bir gerçek: Deprem riski.
