Türkiye genelinde son haftalarda gıda zehirlenmesi vakalarında dikkat çekici bir artış yaşanıyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC) tarafından paylaşılan verilere göre, her yıl milyonlarca kişi yanlış saklama, hijyen eksikliği ve bozulmuş gıdaların tüketilmesi nedeniyle gıda kaynaklı hastalıklara yakalanıyor.
Uzmanlar, özellikle evlerde hazırlanan yemeklerde yapılan basit hataların bile ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtiyor.
Belirtiler birkaç saat içinde ortaya çıkıyor
Gıda zehirlenmesinin en belirgin özelliklerinden biri, etkilerin çok hızlı başlaması. Uzmanlara göre belirtiler çoğunlukla tüketimden birkaç saat sonra görülüyor. En yaygın semptomlar şöyle sıralanıyor:
-
Mide bulantısı ve sürekli kusma
-
İshal ve yoğun sıvı kaybı
-
Şiddetli karın ağrısı ve kramp
-
Ateş, halsizlik, üşüme
-
Baş dönmesi ve iştahsızlık
Şiddetli vakalarda bu belirtilerin 24 ila 48 saat arasında sürdüğü, özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığa sahip bireylerde tabloyun çok daha ağır seyrettiği ifade ediliyor.
Zehirlenmeyi tetikleyen en kritik hatalar
Uzmanlar, ev mutfaklarında en sık yapılan ve zehirlenme riskini katlayan hataları şöyle sıralıyor:
-
Çiğ et, tavuk ve yumurtanın diğer yiyeceklerle temas etmesi
-
Yemeklerin oda sıcaklığında uzun süre bekletilmesi
-
Yetersiz pişirme ve iç sıcaklığın düşük kalması
-
Bozulmuş ya da son kullanma tarihi geçmiş ürünlerin tüketilmesi
-
Çözdürülüp yeniden dondurulan gıdaların kullanılması
Bu hataların, bakterilerin hızla çoğalmasına ortam hazırladığı belirtiliyor.
Basit önlemlerle hastalık önlenebilir
Gıda zehirlenmesinin büyük bölümünün birkaç temel hijyen kuralı ile önlenebileceği belirtiliyor. Uzmanların önerileri şöyle:
-
Eller en az 20 saniye sabunla yıkanmalı.
-
Çiğ ve pişmiş gıdalar kesinlikle ayrı tutulmalı.
-
Tavuk, et ve balık iç sıcaklığı en az 70°C olacak şekilde pişirilmeli.
-
Buzdolabı 4°C’nin altında, dondurucu –18°C’de tutulmalı.
-
Bozulmuş, kokusu değişmiş veya şişmiş ambalajlı ürünler asla tüketilmemeli.
-
Dondurulan gıdalar çözdürüldükten sonra yeniden dondurulmamalı.
“Küçük bir ihmal büyük sonuçlar doğurabilir”
Beslenme uzmanları, özellikle kış aylarında evde yemek yapımının artmasıyla riskin de yükseldiğine dikkat çekiyor. Uzmanlar, “Bir gıdanın görünümü normal olsa bile bakteri yükü çok yüksek olabilir. Evde yapılan küçük bir ihmal, tüm aileyi etkileyebilecek ciddi zehirlenmelere yol açabilir” uyarısında bulunuyor.
